Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  HITY GOFINU

HITY GOFINU

A
A
A
poleć artykuł  
drukuj artykuł
Zmiany w odliczaniu podatku VAT
Gazeta Podatkowa nr 92 (1237) z dnia 16.11.2015

Jeżeli zakupów dokonanych przez podatnika wykonującego zarówno czynności opodatkowane VAT, jak i zwolnione, nie można przypisać wyłącznie do danego rodzaju czynności, odliczenie podatku VAT odbywa się przy zastosowaniu tzw. wskaźnika proporcji. Obecnie ustawa o VAT nie reguluje natomiast zasad odliczania VAT przez podatników, którzy wykonują zarówno czynności opodatkowane VAT, jak i czynności, które nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Od 1 stycznia 2016 r. zaczną obowiązywać przepisy dotyczące zasad ustalania tzw. prewspółczynnika.

Zasady odliczania VAT

Zgodnie z podstawową zasadą, podatnicy VAT, którzy prowadzą działalność gospodarczą, mogą odliczać VAT od wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, a VAT od wydatków związanych z czynnościami zwolnionymi - nie podlega odliczeniu. Jeżeli danego wydatku podatnik nie jest w stanie przypisać wyłącznie do czynności opodatkowanych lub zwolnionych z VAT, jest on zobowiązany przy odliczaniu VAT stosować wskaźnik proporcji. Szczegółowe regulacje dotyczące ustalenia tego wskaźnika określa art. 90 ustawy o VAT. Przepisy ustawy natomiast nie zawierają obecnie odrębnych przepisów określających zasady odliczania VAT w sytuacji, gdy podatnik VAT wykonuje także czynności pozostające poza regulacjami ustawy o VAT. Dość długo trwały spory pomiędzy fiskusem a podatnikami, czy VAT od wydatków związanych zarówno z czynnościami opodatkowanymi, jak i nieopodatkowanymi można odliczać w całości, czy też należy stosować wskaźnik, który pozwoliłby na ustalenie, jaka część wydatku przypada na czynności opodatkowane, a jaka na czynności nieopodatkowane. Spór ten rozstrzygnął NSA w uchwale z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 9/10. NSA uznał, że jeżeli wydatki służą zarówno czynnościom opodatkowanym, jak i pozostającym poza regulacjami ustawy o VAT, nie stosuje się odliczenia proporcjonalnego, lecz odliczenie pełne. Do pewnego czasu organy podatkowe również prezentowały takie stanowisko.

Jednak w odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację poselską z dnia 31 marca 2015 r., nr 31682 wyjaśniono, że uwzględniając najnowsze orzecznictwo TS UE, uzasadnienie wskazanej wcześniej uchwały należy zmodyfikować. Zdaniem resortu z wyroków TS UE wynika bowiem, że zasada neutralności podatkowej nie pozwala na rozszerzenie zakresu zastosowania odliczenia VAT o transakcje niepodlegające VAT. Uznano więc, że już w chwili obecnej podatnicy powinni dokonywać wydzielenia podatku naliczonego w odniesieniu do wykonywanej przez nich działalności pozostającej poza sferą VAT według ustalonego przez siebie klucza podziału (chyba że posiadają wydane dla siebie interpretacje indywidualne odrębnej treści).

Również niekorzystne dla podatników stanowisko prezentują organy interpretujące, które kwestionują prawo do odliczania całego VAT od wydatków, których nie można przypisać wyłącznie do czynności opodatkowanych lub pozostających poza zakresem ustawy o VAT (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 15 czerwca 2015 r., nr IPTPP1/4512-259/15-2/AK).

Zmiana stanowiska fiskusa jest dużym zaskoczeniem, tym bardziej, że nie było zmiany przepisów w tym zakresie. Dopiero od 1 stycznia 2016 r. podmioty wykonujące zarówno czynności opodatkowane, jak i pozostające poza regulacjami ustawy o VAT, będą zobowiązane do odliczenia VAT przy zastosowaniu tzw. prewspółczynnika.

Zmiany od stycznia 2016 r.

Od 1 stycznia 2016 r. w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie będzie możliwe, kwotę podatku naliczonego podlegającego odliczeniu obliczać się będzie zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej "sposobem określenia proporcji". Wynika tak z nowo dodanego ust. 2a art. 86 ustawy o VAT. Zmiany te wprowadziła ustawa o zmianie ustawy o VAT oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 605).

Omawianą proporcję ustalać się będzie przy uwzględnieniu specyfiki wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych nabyć. Do wyliczenia proporcji we wskazany sposób przyjmować się będzie dane za poprzedni rok podatkowy.

art. 86 ust. 2e i 2f ustawy o VAT zawarto odstępstwo od tej zasady. Podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 2a, przyjmować będzie dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu. W taki sam sposób będzie mógł ustalać proporcję podatnik, który uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.


Proporcję określać się będzie procentowo w stosunku rocznym i zaokrąglać w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Metody ustalania proporcji

Jak wskazano w nowych przepisach, sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Z art. 86 ust. 2b ustawy wynika, iż sposób ten najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż ta działalność, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Ustawodawca przykładowe sposoby określenia proporcji, wymienił w art. 86 ust. 2c ustawy o VAT (patrz ramka).

Dodatkowo wskazano, że Minister Finansów może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Przy czym w sytuacji, gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazywać będą przepisy rozporządzenia, uzna, że sposób ten nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, będzie mógł zastosować inną, bardziej reprezentatywną metodę.

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1) średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością,
2) średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością,
3) roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza,
4) średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Projekt rozporządzenia

Minister Finansów przedstawił projekt takiego rozporządzenia (z dnia 23 września 2015 r.) w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników.

Rozporządzenie to będzie dotyczyć m.in.:

  • jednostek samorządu terytorialnego (JST),
     
  • państwowych jednostek budżetowych (JB),
     
  • uczelni publicznych oraz instytutów badawczych.

W § 3 ust. 1 tego rozporządzenia wskazano podstawową zasadę odnoszącą się do sposobu określenia proporcji przez JST. Jak wynika z uzasadnienia do projektu, w przypadku JST sposób określenia proporcji, uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez nią działalności i dokonywanych przez nią nabyć, proponuje się ustalać odrębnie dla każdej z utworzonych przez JST jednostek organizacyjnych realizujących jej zadania. Tak więc w przypadku JST nie będzie ustalany jeden "całościowy" sposób określenia proporcji dla tej jednostki jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla jej poszczególnych jednostek organizacyjnych. W konsekwencji odrębnie będzie ustalany sposób wyliczania proporcji obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego jako osobę prawną urzędu działającego w formie samorządowej JB (tj. urzędu gminy, urzędu miasta, starostwa powiatowego oraz urzędu marszałkowskiego), odrębnie dla pozostałych samorządowych JB oraz odrębnie dla samorządowych zakładów budżetowych. Przy czym zaznaczono, że zasada ta znajdzie zastosowanie niezależnie od rozstrzygnięcia przez TS UE sprawy C-276/14 (TS UE w wyroku z dnia 29 października 2015 r. uznał, że jednostki budżetowe gminy nie są odrębnymi podatnikami VAT).

Zatem, jeśli JST i obsługujące ją samorządowe JB będą jednym podatnikiem, to i tak JST będzie rozliczała koszty ogólne każdej z utworzonych przez siebie jednostek organizacyjnych według sposobu określenia proporcji ustalonej dla tej jednostki organizacyjnej.

Wydatki związane z nabyciem nieruchomości

Od 1 stycznia 2016 r. w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie będzie możliwe, kwotę podatku naliczonego obliczać się będzie według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej (art. 86 ust. 7b ustawy o VAT).

Na podstawie zmienionego art. 90a ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy w ciągu 120 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nieruchomość stanowiąca część przedsiębiorstwa podatnika zostanie przez niego oddana do użytkowania, nastąpi zmiana w stopniu wykorzystania tej nieruchomości do celów działalności gospodarczej, konieczna będzie korekta podatku naliczonego odliczonego przy jej nabyciu lub wytworzeniu.

Roczna korekta podatku naliczonego

W przypadku wykonywania czynności opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu VAT, po zakończeniu roku podatkowego, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, będzie on obowiązany do dokonania korekty rocznej, uwzględniającej dane dla zakończonego roku podatkowego.

Dokonując takiej korekty podatnik będzie mógł przyjąć inny sposób określenia proporcji niż ten, jaki został przyjęty dla danego roku podatkowego, jeżeli byłby on bardziej reprezentatywny dla zakończonego roku (art. 90c ustawy o VAT).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)

POLECAMY
 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.