HITY GOFINU |
||
Rozliczanie VAT przez gminy - wyrok TSUE
Poradnik VAT nr 20 (404) z dnia 20.10.2015
Gmina Wrocław uzyskała na mocy uchwały NSA potwierdzenie swojego stanowiska w sprawie rozliczania podatku VAT przez gminę i jej jednostki. NSA jednak zdecydował się na złożenie w dniu 5 czerwca 2014 r. wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym do TSUE (Gmina Wrocław przeciwko Ministrowi Finansów – sprawa C-276/14), gdzie zadano następujące pytanie: "Czy w świetle art. 4 ust. 2 w związku z art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej jednostka organizacyjna gminy (lokalnego organu władzy w Polsce) może być uznana za podatnika VAT w sytuacji, gdy wykonuje czynności w charakterze innym niż organ władzy publicznej w rozumieniu art. 13 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, pomimo, że nie spełnia warunku samodzielności (niezależności) przewidzianego w art. 9 ust. 1 tej dyrektywy?" Stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie gmin wyrażone zostało ostatecznie w wyroku TSUE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14. Wyrok potwierdził, iż gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT, bowiem nie są one podmiotami samodzielnymi, wykonują natomiast powierzone im zadania w imieniu i na rachunek gminy. Podatnikiem VAT jest zatem gmina, chyba że podejmuje działalność lub dokonuje transakcji jako organ władzy publicznej. Uwaga W świetle wyroku TSUE gmina, a nie jej jednostki budżetowe, jest podatnikiem VAT. Jednostki te nie osiągają własnych dochodów i nie ponoszą kosztów działalności, ani też ryzyka gospodarczego związanego z wykonywaną działalnością gospodarczą. Nie mają również własnego majątku. Wskutek ww. wyroku i stanowiska TSUE, zgodnie z którym skutki wyroku nie mogą zostać odroczone, Ministerstwo Finansów w dniu 29 września 2015 r. wydało oficjalny komunikat, w którym podkreśliło, iż samorządowe jednostki budżetowe nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów ustawy o VAT. Zatem uznać należy, że wszelkie czynności dokonywane przez te jednostki powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła. Konsekwencją wyroku TSUE jest obowiązkowe scentralizowanie rozliczeń w zakresie podatku VAT w samorządach. Ministerstwo Finansów podkreśliło, że aby zapewnić samorządom czas na przygotowanie się do nowego modelu rozliczeń, do połowy 2016 r. nie będą kwestionowane rozliczenia dokonywane z zastosowaniem obecnego modelu rozliczeń. W komunikacie wskazano, iż: "(...) Zakłada się, że «scentralizowanie» rozliczeń nastąpi «w przód». Samorządy mogą jednak, zgodnie z wyrokiem TSUE, podjąć decyzję o dokonaniu korekt rozliczeń (uwzględniając model «scentralizowany») nieobjętych przedawnieniem, przy czym – celem zachowania zasady neutralności – korekty muszą zostać sporządzone w odniesieniu do całego poprzedniego 5 letniego okresu nieobjętego przedawnieniem. Nie będzie możliwe sporządzanie korekt wybiórczych, tj. tylko za wybrane przez samorządy okresy rozliczeniowe. Sporządzenie korekt musi obejmować w szczególności: skorygowanie wysokości deklarowanego obrotu, m.in. poprzez uwzględnienie obrotów jednostek budżetowych dotychczas zwolnionych z VAT oraz zastosowanie w odliczeniach podatku naliczonego zasad dotyczących tzw. prewspółczynnika. (...)". Ministerstwo Finansów poinformowało, że zostały podjęte prace w celu dopracowania koncepcji scentralizowania rozliczeń w gminach w taki sposób, aby zmiana sposobu rozliczeń przez samorządy i jednostki budżetowe była jak najmniej uciążliwa. Koncepcja ta będzie – jak podkreśliło Ministerstwo Finansów – podstawą do podjęcia prac legislacyjnych, co powinno nastąpić najpóźniej w listopadzie br. Warto dodać, że ostateczny zakres "centralizacji" rozliczeń VAT przez gminy będzie znany dopiero wówczas, gdy NSA w składzie siedmiu sędziów rozstrzygnie kwestię sporną – zakładów budżetowych (w związku z postanowieniem NSA, sygn. akt I FSK 1725/14 z 17 marca 2015 r.). Wyrok TSUE dotyczy bowiem jedynie jednostek budżetowych, nie odnosi się natomiast do zakładów budżetowych gminy. |
|