HITY GOFINU

Jeżeli samochód został zgłoszony na druku VAT-26 jako wykorzystywany wyłącznie do celów związanych z działalnością gospodarczą, to jego sprzedaż zobowiązuje do złożenia aktualizacji informacji VAT-26.

(wyrok WSA w Krakowie z 9 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 890/15 - orzeczenie nieprawomocne).

Od wydatków na pojazdy samochodowe wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnicy - po spełnieniu pewnych warunków (m.in. złożenia do naczelnika urzędu skarbowego informacji VAT-26) - mogą odliczać 100% kwoty VAT wykazanej w fakturze. Przepisy zobowiązują do aktualizacji ww. informacji w przypadku zmiany wykorzystywania pojazdu (patrz: art. 86a ust. 14 ustawy o VAT). W przepisach nie określono wprawdzie, o jaką zmianę tu chodzi, ale z objaśnień do ww. informacji wynika, że jej aktualizację należy złożyć w sytuacji, gdy samochód wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych (od wydatków na który można odliczać 100% kwoty VAT) jest przeznaczany do tzw. "celów mieszanych" (z prawem do odliczania 50% kwoty VAT).

Wzór informacji VAT-26 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl w dziale Podatek VAT

Organy podatkowe uznają, że złożenie druku aktualizacyjnego VAT-26 jest konieczne także w przypadku sprzedaży pojazdu. Pisaliśmy o tym m.in. w Biuletynie Informacyjnym nr 16 z 1 czerwca 2015 r. Tak też uznał m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji, która była przedmiotem rozstrzygnięcia w wyroku przytoczonym na wstępie. Stanowisko organu podatkowego poparł również WSA. Sąd wyjaśnił, że ustawa o VAT wprawdzie nie precyzuje, co należy rozumieć przez zmianę wykorzystywania pojazdu samochodowego, ale uwzględniając wykładnię celowościową i funkcjonalną WSA uznał, że aktualizację ww. druku należy złożyć także w sytuacji, gdy samochód w ogóle nie będzie już wykorzystywany w działalności gospodarczej (np. gdy jest sprzedawany). Ostatecznie WSA wyjaśnił:

"(...) Prawidłowe jest (...) stanowisko, zgodnie z którym przy sprzedaży występuje zaprzestanie wykorzystywania danego pojazdu, podatnik nie będzie miał prawa odliczać VAT od zakupów związanych z tym pojazdem, więc od dnia zbycia samochód nie służy prowadzeniu działalności gospodarczej. W związku z tym, w momencie zbycia pojazdu następuje obowiązek złożenia aktualizacji informacji VAT-26, ponieważ z tym dniem następuje zmiana wykorzystania pojazdu samochodowego. (...)"

Od redakcji:

Obowiązujące od 1 kwietnia 2014 r. zasady rozliczania VAT od wydatków na samochody wzbudzają kontrowersje, a większość wątpliwości i niejasności jest przez organy podatkowe rozstrzygana na niekorzyść podatników. Przedsiębiorcy nie poddają się jednak tak łatwo i walczą o swoje prawa na drodze sądowej. Wprawdzie opisany w tym artykule wyrok jest niekorzystny, ale zazwyczaj w I instancji podatnicy wygrywają spór z organami podatkowymi, o czym kilkakrotnie informowaliśmy na łamach naszego czasopisma. Jako przykład korzystnego orzeczenia można przywołać tu np. wyrok WSA w Krakowie z 20 stycznia 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1834/14. W tym wyroku sąd uznał, że fakt, iż samochód jest parkowany blisko miejsca zamieszkania pracownika, nie oznacza automatycznie, że jest on używany także do celów prywatnych i że od wydatków na ten pojazd prawo do odliczania VAT jest ograniczone (do 50% kwoty VAT).

Z kolei WSA w Rzeszowie w wyroku z 3 lutego 2015 r., sygn. akt I SA/Rz 1073/14 zajął korzystne stanowisko w sprawie sposobu prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Uznał bowiem, że z tej ewidencji powinna wynikać dokładna trasa przejazdu samochodem, a nie ma znaczenia, czy przy kilku przejazdach lokalnych (tj. w obrębie tej samej miejscowości) podatnik dokona jednego wpisu, czy też każdy przejazd ujmie odrębnie.

Natomiast WSA w Poznaniu w wyrokach z 26 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Po 1123/14 i z 20 sierpnia 2015 r., sygn. akt I SA/Po 1124/14 przyznał podatnikom trudniącym się m.in. naprawą pojazdów prawo do odliczania 100% kwoty VAT - bez obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu - od wydatków na pojazdy zastępcze, które były klientom udostępniane na czas naprawy ich pojazdów. Zdaniem sądu, nie ma tu znaczenia, że pojazdy te, w celu oddania do używania klientom, są wcześniej przekazane między oddziałami podatnika, a następnie są dostarczane na miejsce wskazane przez klientów. Dla zachowania prawa do odliczania 100% kwoty VAT od wydatków na takie pojazdy wystarczające jest określenie przez podatnika sposobu ich wykorzystywania, który wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Z kolei z wyroku WSA w Łodzi z 25 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 435/15 wynika, że wynajmowanie samochodu pracownikowi - jako czynność opodatkowana VAT - jest związane z działalnością gospodarczą pracodawcy. Jeżeli także w godzinach pracy pojazd służy wyłącznie celom firmowym (co wynika z odpowiednich dokumentów, regulaminu i wdrożenia odpowiedniego sposobu kontroli), to można przyjąć, że samochód służy wyłącznie do celów firmowych. Od wydatków na taki pojazd - po spełnieniu dodatkowych warunków (m.in. prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu) można zatem odliczać 100% VAT.

Zaznaczamy, że wszystkie ww. wyroki (za wyjątkiem wyroku WSA w Rzeszowie) są jeszcze nieprawomocne. Nie wiadomo zatem, jakie stanowisko zaprezentuje NSA (jeżeli sprawy te będą rozstrzygane w II instancji).