HITY GOFINU |
|||||||||||||||||||||||||||||
E-zwolnienia nową formą potwierdzania niezdolności do pracy
Gazeta Podatkowa nr 78 (1223) z dnia 28.09.2015
Osoby niezdolne do pracy z powodu choroby albo zmuszone przerwać pracę, aby zaopiekować się chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, mogą liczyć na wypłatę świadczeń, które w dużej części zrekompensują utracone zarobki. Aby jednak je otrzymać, oprócz warunku podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, fakt choroby własnej lub członka rodziny trzeba odpowiednio udokumentować stosownym zaświadczeniem lekarskim. Obecnie wystawiane w formie papierowej, począwszy od 1 stycznia 2016 r. będą zastępowane zaświadczeniami wystawianymi w formie elektronicznej, czyli tzw. e-zwolnieniami. Obecne zasadyPrzy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, pobyt w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej albo konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, są zaświadczenia lekarskie. Obecnie są one wystawiane w formie papierowej na formularzu ZUS ZLA, z dwiema kopiami. Oryginał zaświadczenia lekarskiego wystawiający je przesyła, w ciągu 7 dni od dnia sporządzenia, bezpośrednio do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS, który prowadzi rejestr zaświadczeń lekarskich. W rejestrze tym znajdują się informacje identyfikujące ubezpieczonego, któremu zostało ono wystawione, jego płatnika składek, wystawiającego zaświadczenie lekarskie i jego miejsce wykonywania zawodu oraz:
Pierwszą kopię zaświadczenia lekarskiego otrzymuje ubezpieczony. Stanowi ona podstawę do wypłaty świadczenia. Ubezpieczony, ubiegający się o przyznanie zasiłku chorobowego (odpowiednio wynagrodzenia chorobowego) lub zasiłku opiekuńczego, zobowiązany jest dostarczyć otrzymane zaświadczenie odpowiednio płatnikowi składek lub ZUS nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Stanowi o tym art. 62 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową, który jednocześnie przewiduje sankcję za niedopełnienie tego obowiązku. Niedochowanie 7-dniowego terminu na dostarczenie zwolnienia lekarskiego powoduje obniżenie o 25% wysokości zasiłku przysługującego za okres od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy niedostarczenie zaświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego. Drugą kopię wystawiający zaświadczenie przechowuje przez okres 3 lat. To na jej podstawie, na wniosek ubezpieczonego, sporządzany jest wypis w razie zagubienia zaświadczenia lekarskiego. E-zwolnieniePocząwszy od 1 stycznia 2016 r. papierowe zaświadczenia lekarskie będą zastępowane tzw. e-zwolnieniami, tj. zaświadczeniami lekarskimi wystawionymi w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP, zgodnie z wzorem ustalonym przez ZUS, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez ten organ. Stanie się tak za sprawą ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1066), zwanej dalej ustawą nowelizującą, która w omawianym zakresie wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. Celem wprowadzenia e-zwolnień jest w głównej mierze:
Do wystawiania e-zwolnień, podobnie jak obecnie zaświadczeń ZUS ZLA, upoważnieni będą:
którzy złożą oświadczenie, że zobowiązują się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy i przepisów o ochronie danych osobowych. I tym razem stosownego upoważnienia nie uzyskają lekarze i lekarze dentyści w okresie odbywania stażu podyplomowego. Dane "ściągane" z systemuW celu wystawiania zaświadczeń lekarskich lekarze i felczerzy będą musieli utworzyć - za pomocą systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez ZUS - profil informacyjny. Na profilu tym organ rentowy udostępni bezpłatnie wystawiającemu e-zwolnienia dane zgromadzone na kontach ubezpieczonych i płatników składek w zakresie niezbędnym do sporządzenia zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby lub opieki nad członkiem rodziny (patrz tabela). Prawidłowość i aktualność tych danych i informacji wystawiający zaświadczenie lekarskie będzie potwierdzał u ubezpieczonego. Gdy okażą się one niekompletne lub nieaktualne, brakujące lub aktualne dane i informacje wystawiający zaświadczenie lekarskie uzyska od ubezpieczonego.
Przekazywanie zwolnieńWystawianie zwolnień lekarskich oraz ich przekazywanie do ZUS i płatnika składek z założenia będzie odbywało się drogą elektroniczną. Wystawiający zaświadczenie lekarskie będzie je przekazywał na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS. Następnie organ rentowy będzie bezpłatnie udostępniał je płatnikom składek na ich profilach informacyjnych nie później niż w dniu następującym po dniu otrzymania zaświadczenia lekarskiego. Jednak, na żądanie ubezpieczonego, a także w przypadku gdy z informacji udostępnionych na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie wynika, że płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek, wystawiający zaświadczenie lekarskie przekaże ubezpieczonemu wydruk wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu teleinformatycznego, zawierający wymagane dane i informacje (za wyjątkiem numeru statystycznego choroby), opatrzony podpisem i pieczątką. Otrzymany do ręki wydruk e-zwolnienia ubezpieczony ubiegający się o przyznanie świadczenia będzie musiał dostarczyć nieposiadającemu profilu informacyjnego płatnikowi składek. Natomiast w przypadku, gdy wystawienie zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego nie będzie możliwe, np. podczas wizyt domowych, głównie ze względu na brak możliwości:
wystawiający zaświadczenie lekarskie w dniu badania przekaże ubezpieczonemu zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu wydrukowanym z systemu teleinformatycznego, spełniające wymagane kryteria. W tym przypadku jednak niezbędne dane i informacje wystawiający zaświadczenie będzie musiał uzyskać od ubezpieczonego. Przekazanie takiego zaświadczenia na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS będzie musiało nastąpić w terminie 3 dni roboczych od dnia jego wystawienia na wydrukowanym formularzu lub - gdy okaże się to niemożliwe - od ustania przyczyn uniemożliwiających jego przekazanie.
Profil płatnika składekAby e-zwolnienie wystawione ubezpieczonemu mogło być przekazane płatnikowi składek drogą elektroniczną, niezbędne będzie posiadanie przez niego profilu informacyjnego płatnika składek. Do jego utworzenia, w terminie do 31 grudnia 2015 r., za pomocą systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez ZUS, zobowiązani będą płatnicy składek, zobligowani na podstawie art. 47a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.)do przekazywania dokumentów niezbędnych do prowadzenia kont płatników składek i kont ubezpieczonych oraz korekty tych dokumentów przez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego, a więc rozliczający składki za więcej niż 5 osób. Płatnicy składek, którzy utworzą profil informacyjny płatnika składek, będą obowiązani do jego utrzymywania także wówczas, gdy nie będzie już do nich miał zastosowania obowiązek przekazywania dokumentów niezbędnych do prowadzenia kont płatników składek i kont ubezpieczonych oraz korekty tych dokumentów przez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego. ZUS ZLA nadal w obieguWarto dodać, że mimo wprowadzenia od 1 stycznia 2016 r. e-zwolnień, nadal podstawę do wypłaty zasiłków będą stanowiły zwolnienia lekarskie wystawione na dotychczasowych zasadach, a więc na formularzu ZUS ZLA. Ustawa nowelizująca dopuszcza jednak ich sporządzanie nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2017 r. Wystawiający zaświadczenie ZUS ZLA będzie jednak musiał poinformować ubezpieczonego o konieczności jego doręczenia odpowiednio płatnikowi zasiłku lub płatnikowi składek w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaświadczenia. Do zaświadczeń sporządzanych na dotychczasowych zasadach w dalszym ciągu bowiem będą miały zastosowanie przepisy art. 62 ustawy zasiłkowej, w brzmieniu obowiązującym przed ich nowelizacją. Oznacza to, że opóźnienie w dostarczeniu zaświadczenia ZUS ZLA, tak jak dotychczas skutkować będzie obniżeniem o 25% wysokości zasiłku przysługującego za okres od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego, chyba że niedostarczenie zaświadczenia nastąpi z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego.
Podstawa prawna Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.) |
|