Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  HITY GOFINU

HITY GOFINU

A
A
A
poleć artykuł  
drukuj artykuł
Podstawowe operacje na rachunku walutowym
Zeszyty Metodyczne Rachunkowoci nr 18 (402) z dnia 20.09.2015

Dla celów bilansowych wyceny operacji na rachunku walutowym dokonuje się w oparciu o regulacje zawarte w art. 30 ustawy o rachunkowości. Z treści tego przepisu wynika, że wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia – o ile odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych nie stanowią inaczej – odpowiednio po kursie:

1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji – w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań;

2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień – w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.

Natomiast nie rzadziej niż na dzień bilansowy wyrażone w walutach obcych składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów wycenia się po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP.

Wskaźniki i stawki
Tabele kursów średnich Narodowego
Banku Polskiego dostępne są w serwisie
www.wskazniki.gofin.pl

Przy wycenie operacji wyrażonych w walutach obcych na dzień bilansowy, zapłacie należności i zobowiązań, jak również sprzedaży walut mogą powstać różnice kursowe. Zalicza się je (art. 30 ust. 4) do przychodów finansowych (dodatnie) lub kosztów finansowych (ujemne), a w uzasadnionych przypadkach – do kosztu wytworzenia produktów lub ceny nabycia towarów, a także ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych.

2. Wpływy środków pieniężnych w walutach obcych na rachunek walutowy

2.1. Wpływ należności w walutach obcych

W przypadku wpływu należności na rachunek walutowy nie można mówić o faktycznym kursie, który miałby służyć do wyceny tej operacji, gdyż nie została dokonana wymiana środków pieniężnych (np. zakup waluty od banku). Do wyceny wpływu walut obcych stosuje się wówczas kurs średni ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień otrzymania należności (por. art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości).

Przykład

I. Założenia:

17 sierpnia 2015 r. na rachunek walutowy jednostki wpłynęła należność w kwocie: 1.000 EUR. Kurs średni NBP z 16 sierpnia 2015 r. wynosił: 4,20 zł/EUR (kurs przykładowy).

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB – wpływ należności na rachunek walutowy: 1.000 EUR × 4,20 zł/EUR =  4.200 zł 13-1 20

III. Księgowania:

Wpływ należności w walutach obcych

2.2. Zakup waluty obcej w banku lub kantorze

Wpływ na rachunek walutowy środków pieniężnych pochodzących z zakupu wycenia się po kursie faktycznie zastosowanym (por. art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości), np. po kursie sprzedaży banku/kantoru, w którym zakupiono walutę. Kurs ten wynika z tabeli kursów tego banku/kantoru, ale może to też być kurs indywidualnie wynegocjowany, różniący się od kursu oficjalnie ogłoszonego i stosowanego wobec pozostałych klientów.

Przykład

I. Założenia:

Spółka kupiła w banku (ze środków zgromadzonych na rachunku złotówkowym): 10.000 EUR i wpłaciła na rachunek walutowy. Zakupu dokonano po kursie bankowym wynoszącym: 4,10 zł/EUR. Spółka stosuje konto 13-9 "Środki pieniężne w drodze".

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. Zakup waluty obcej w banku: 10.000 EUR × 4,10 zł/EUR = 41.000 zł      
   a) WB – rozchód środków pieniężnych z rachunku złotówkowego 41.000 zł 13-9 13-0
   b) WB – wpływ waluty obcej na rachunek walutowy 41.000 zł 13-1 13-9

III. Księgowania:

Zakup waluty obcej w banku lub kantorze

2.3. Odsetki doliczone przez bank do rachunku walutowego

Doliczone przez bank do rachunku walutowego odsetki zwiększają stan środków pieniężnych na tym rachunku i równocześnie drugostronnie zalicza się je do przychodów finansowych. Księguje się je w momencie dopisania do rachunku bankowego, zapisem:

      – Wn konto 13-1 "Rachunek walutowy",
      – Ma konto 75-0 "Przychody finansowe".

Odsetki te wycenia się według kursu średniego ogłoszonego dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego dzień ich wpływu na rachunek walutowy.

Przykład

I. Założenia:

31 lipca 2015 r. do rachunku walutowego bank doliczył odsetki w kwocie: 100 EUR. Wartość tych odsetek, po przeliczeniu na złote według średniego kursu NBP z 30 lipca 2015 r., w wysokości: 4,02 zł/EUR (kurs przykładowy), wyniosła: 402 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB – odsetki doliczone przez bank na koniec miesiąca: 100 EUR × 4,02 zł/EUR =  402 zł 13-1 75-0

III. Księgowania:

Odsetki doliczone przez bank do rachunku walutowego

W przypadku gdy moment dopisania przez bank odsetek następuje po dniu bilansowym, jednostka powinna we własnym zakresie ustalić i zaksięgować odsetki, które dotyczą danego roku obrotowego. Odsetki ustalone na dzień bilansowy, które nie stanowią na ten dzień należności jednostki, ujmuje się w księgach rachunkowych, zapisem:

      – Wn konto 65 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe",
      – Ma konto 75-0 "Przychody finansowe".

Co istotne, odsetki ustalone na dzień bilansowy we własnym zakresie wycenia się po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP.

3. Rozchód środków pieniężnych z rachunku walutowego

3.1. Spłata zobowiązań wyrażonych w walucie obcej

Wypływ środków z rachunku walutowego z tytułu zapłaty zobowiązania wycenia się po kursie średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego dzień wypływu. Ma tutaj zastosowanie art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości, w tym bowiem przypadku nie można mówić o faktycznym kursie, który miałby służyć do wyceny tej operacji, gdyż nie została dokonana wymiana środków pieniężnych (np. sprzedaż waluty do banku). Jeżeli kurs waluty obcej w dniu jej rozchodu różni się od kursu przyjętego do jej wyceny w momencie wpływu na rachunek walutowy, to powstają różnice kursowe od własnych środków pieniężnych. W takiej sytuacji należy ustalić, które środki w pierwszej kolejności jednostka wydaje. Wyceny rozchodu środków pieniężnych z rachunku walutowego można dokonać według kursów przeciętnych (średnioważonych), metody FIFO lub LIFO. Kurs ustalony zgodnie z przyjętą metodą rozchodu jest porównywany z kursem, po którym jednostka wyceniła rozchód.

Przykład

I. Założenia:

1. Na saldo rachunku walutowego składają się następujące środki według daty wpływu:

a) 4.000 EUR po 4,09 zł/EUR = 16.360 zł,

b) 2.000 EUR po 4,15 zł/EUR = 8.300 zł,

c) 3.500 EUR po 4,12 zł/EUR = 14.420 zł.

2. Jednostka 31 sierpnia 2015 r. zapłaciła zobowiązanie w kwocie: 7.000 EUR. Kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień zapłaty wynosił: 4,08 zł/EUR (kurs przykładowy). Do ustalenia różnic kursowych od własnych środków pieniężnych jednostka stosuje metodę FIFO.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB – zapłata zobowiązania: 7.000 EUR × 4,08 zł/EUR =  28.560 zł 21 13-1
2. PK – ustalenie i zarachowanie różnicy kursowej od własnych środków pieniężnych:      
   a) wycena rozchodu według metody FIFO:
       (4.000 EUR × 4,09 zł/EUR) + (2.000 EUR × 4,15 zł/EUR)
       + (1.000 EUR × 4,12 zł/EUR) = 28.780 zł
     
   b) wycena rozchodu według kursu średniego NBP:
       7.000 EUR × 4,08 zł/EUR = 28.560 zł
     
   c) różnica kursowa ujemna: 28.780 zł – 28.560 zł =  220 zł 75-1 13-1

III. Księgowania:

Spłata zobowiązań wyrażonych w walucie obcej

Dla celów bilansowych – na podstawie art. 35 ust. 8 ustawy o rachunkowości – do wyceny rozchodu waluty z własnego rachunku walutowego możliwe jest również zastosowanie jednej z metod, o których mowa w art. 34 ust. 4 pkt 1–3 tej ustawy, czyli FIFO, LIFO lub średnioważonej, tj. według kursu historycznego. Wówczas nie powstają różnice kursowe od własnych środków pieniężnych.

Jednak w sytuacji, gdy jednostka rozlicza różnice kursowe na podstawie ustaw o podatku dochodowym – wycena rozchodu waluty obcej z rachunku walutowego (w związku z zapłatą zobowiązania) według kursu historycznego – jest nieprawidłowa.

Przykład

I. Założenia:

Dane liczbowe z poprzedniego przykładu, przy czym jednostka dla celów bilansowych rozchód waluty wycenia po kursie historycznym, stosując metodę FIFO.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB – zapłata zobowiązania – wycena rozchodu według metody FIFO:
(4.000 EUR × 4,09 zł/EUR) + (2.000 EUR × 4,15 zł/EUR) + (1.000 EUR
× 4,12 zł/EUR) = 
28.780 zł 21 13-1

III. Księgowania:

Spłata zobowiązań wyrażonych w walucie obcej

3.2. Rozchód środków z rachunku walutowego z tytułu ich sprzedaży

Jeśli waluta obca rozchodowana z rachunku walutowego jest sprzedawana w kantorze (banku), to istnieje kurs faktycznie zastosowany, według którego należy wycenić rozchód takiej waluty. W tym przypadku ma zastosowanie art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości, doszło tu bowiem do faktycznej wymiany waluty, tj. do przeliczenia waluty na podstawie konkretnego kursu. Kurs ten wynika z tabeli kursów banku (kantoru), ale może to też być kurs indywidualnie wynegocjowany, różniący się od kursu oficjalnie ogłoszonego i stosowanego przez ten bank (kantor) wobec pozostałych klientów.

Przykład

I. Założenia:

Na saldo rachunku walutowego składa się kwota: 1.000 EUR, którą wyceniono po kursie: 4,05 zł/EUR. 12 sierpnia 2015 r. jednostka wypłaciła z rachunku walutowego: 1.000 EUR i walutę tę wymieniła na złotówki w kantorze po kursie kupna wynoszącym: 4,15 zł/EUR. Następnie uzyskaną gotówkę wpłaciła do kasy. Jednostka stosuje konto 13-9 "Środki pieniężne w drodze".

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB – pobranie waluty z rachunku bankowego: 1.000 EUR × 4,15 zł/EUR =  4.150 zł 13-9 13-1
2. KP – przyjęcie złotówek do kasy 4.150 zł 10-0 13-9
3. PK – ustalenie i zarachowanie różnic kursowych od własnych środków pieniężnych: 1.000 EUR × (4,15 zł/EUR – 4,05 zł/EUR) =  100 zł 13-1 75-0

III. Księgowania:

Rozchód środków z rachunku walutowego z tytułu ich sprzedaży
4. Przekazanie waluty obcej z rachunku walutowego do kasy walutowej

Zarówno wpływ waluty obcej na rachunek walutowy, jak i jej wypływ zasadniczo przelicza się na złote, gdy podmiot gospodarczy uzyska walutę obcą "z zewnątrz" (m.in. gdy ją kupi, kontrahent ureguluje należność, bank doliczy odsetki w walucie obcej od posiadanych środków pieniężnych itd.) lub rozchodowuje walutę "na zewnątrz" (np. sprzeda walutę, zapłaci zobowiązanie). Natomiast w sytuacji, gdy waluta obca jest "przemieszczana" wewnątrz firmy, np. między kasą walutową a rachunkiem walutowym, nie zmieni się ilość czy wartość posiadanej waluty obcej. Zmianie ulegnie jedynie miejsce jej przechowywania. Dlatego do wyceny tych środków dla celów bilansowych stosuje się kurs historyczny, czyli kurs, po jakim zostały one zarachowane po raz pierwszy na koncie walutowym.

Przykład

I. Założenia:

4 września 2015 r. jednostka pobrała z banku walutę obcą w kwocie: 1.000 EUR i wpłaciła ją do kasy walutowej. Wpływ tej kwoty do kasy (i rozchód z banku) jednostka wyceniła po kursie historycznym, wynoszącym: 4,05 zł/EUR, co dało kwotę: 4.050 zł. Przemieszczenie środków pieniężnych jednostka księguje za pośrednictwem konta 13-9 "Środki pieniężne w drodze".

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB – pobranie środków pieniężnych z rachunku walutowego: 1.000 EUR × 4,05 zł/EUR =  4.050 zł 13-9 13-1
2. KP – przyjęcie środków pieniężnych do kasy walutowej 4.050 zł 10-1 13-9

III. Księgowania:

Przekazanie waluty obcej z rachunku walutowego do kasy walutowej
5. Uproszczenia w rozliczaniu różnic kursowych od własnych środków pieniężnych

Ustalanie różnic kursowych na rachunku walutowym jest bardzo pracochłonne, szczególnie wówczas, gdy jednostka w ciągu dnia dokonuje kilku operacji na tym rachunku. Jeżeli jednostka nie posiada odpowiedniego programu komputerowego, który automatycznie, na bieżąco rozlicza różnice kursowe od każdej zrealizowanej transakcji, to – według naszej opinii – może przyjąć pewne uproszczenia. Na przykład może, dokonując w ciągu miesiąca na bieżąco księgowań operacji wpływu i wypływu waluty, nie rozliczać różnic kursowych po każdej operacji, lecz dopiero na koniec miesiąca. Wówczas ustalana jest jedna różnica kursowa. W tym przypadku różnice kursowe w księgach rachunkowych nie są ujmowane w szyku rozwartym. Nie ma to jednak wpływu na sprawozdanie finansowe, bowiem zgodnie z przepisami prawa bilansowego różnice kursowe wykazywane są w rachunku zysków i strat per saldo jako przychód bądź jako koszt finansowy.

Przykład

I. Założenia:

Wpływy i rozchody z rachunku walutowego jednostki w danym miesiącu przedstawiły się następująco:

Wpływy na rachunek walutowy Rozchody z rachunku według kursu średniego NBP
1) 1.000 EUR × 4,15 zł/EUR = 4.150 zł
2) 500 EUR × 4,11 zł/EUR = 2.055 zł
3) 8.000 EUR × 4,22 zł/EUR = 33.760 zł
4) 3.200 EUR × 4,09 zł/EUR = 13.088 zł
1) 900 EUR × 4,13 zł/EUR = 3.717 zł
2) 1.200 EUR × 4,25 zł/EUR = 5.100 zł
3) 450 EUR × 4,10 zł/EUR = 1.845 zł
4) 9.100 EUR × 4,16 zł/EUR = 37.856 zł
Suma wpływów: 12.700 EUR/53.053 zł Suma rozchodów: 11.650 EUR/48.518 zł
Saldo na koniec miesiąca przed rozliczeniem różnic kursowych od własnych środków pieniężnych: 1.050 EUR/4.535 zł  

II. Ustalenie różnic kursowych od własnych środków pieniężnych:

Zakładając, iż do ustalenia różnic kursowych od własnych środków pieniężnych jednostka stosuje metodę FIFO na rachunku walutowym pozostała waluta z ostatnich wpływów w kwocie: 1.050 EUR po kursie: 4,09 zł/EUR (ostatni wpływ na rachunek walutowy), co po przeliczeniu na złote stanowi równowartość: 4.294,50 zł. Powstała zatem ujemna różnica kursowa w kwocie: 4.535,00 zł – 4.294,50 zł = 240,50 zł.

III. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK – zarachowanie różnicy kursowej od własnych środków pieniężnych: 240,50 zł 75-1 13-1

III. Księgowania:

Uproszczenia w rozliczaniu różnic kursowych od własnych środków pieniężnych
POLECAMY
 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.