HITY GOFINU

Spółka komandytowa jest odrębnym rodzajem spółki prawa handlowego, której podstawy działania regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych. Czynnikiem wyróżniającym spółkę komandytową spośród innych spółek osobowych jest występowanie dwóch kategorii wspólników tej spółki. Spółka komandytowa może być utworzona co najmniej przez dwie osoby, z których jedna jest komandytariuszem, a druga komplementariuszem. Każda z tych osób odpowiada w sposób zróżnicowany wobec wierzycieli za zobowiązania spółki. Komplementariusz ponosi nieograniczoną odpowiedzialność, odpowiada również za długi publicznoprawne. Natomiast komandytariusz odpowiada za długi cywilnoprawne spółki do wysokości sumy komandytowej, która podlega ujawnieniu w Krajowym Rejestrze Sądowym. Suma komandytowa jest określoną kwotowo górną granicą odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki. Kwota ta wskazana jest w umowie spółki oraz zostaje ujawniona w rejestrze przedsiębiorców. Sumy komandytowe dla poszczególnych komandytariuszy w jednej spółce mogą być różnej wysokości, jednak w takim przypadku każda z tych kwot musi być wskazana oddzielnie w umowie spółki. Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki (art. 112 K.s.h.). Pomimo tego generalnego podziału odpowiedzialności wspólników spółki komandytowej trzeba wiedzieć, że osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisem do rejestru, odpowiadają solidarnie.

Spółka komandytowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego. Podatnikiem tego podatku są jej wspólnicy.

Dla wspólników będących osobami prawnymi skutki związane z udziałem w spółce komandytowej określa art. 5 ust. 1 i 2 updop. Z powołanych przepisów wynika, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału); w przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady te stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku.

Analogiczne zasady mają zastosowanie do wspólników będących osobami fizycznymi. Z art. 8 ust. 1 updof ich dotyczącego wynika, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego wspólnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału); w przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 2 updof, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat oraz ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.

Spółka komandytowa ma obowiązek prowadzić księgi rachunkowe i to na ich podstawie ustala się - proporcjonalnie do prawa do udziału wspólnika w zysku tej spółki - kwotę przychodów podatkowych oraz kosztów uzyskania tych przychodów. Od kwoty uzyskanego dochodu każdy ze wspólników spółki komandytowej ma obowiązek samodzielnie opłacać w trakcie roku zaliczki na podatek dochodowy, a po zakończeniu roku, podatek dochodowy wynikający z zeznania podatkowego.

Wypłata udziału w rocznym zysku spółki komandytowej stanowić będzie czynność neutralną podatkowo u wspólników tej spółki. Ustawa o PIT i ustawa o CIT nie przewiduje opodatkowania wypłat z zysku spółki komandytowej.

Spółka z o.o.

Spółka z o.o. (tj. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) jest spółką handlową, której funkcjonowanie regulowane jest przez przepisy Kodeksu spółek handlowych. Jednym z atutów spółki z o.o. jest fakt, że wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki wobec wierzycieli. To spółka odpowiada za nie całym swoim majątkiem. Zatem ryzyko wspólnika ograniczone jest do wysokości wniesionego wkładu, który składa się na majątek spółki. Należy nadmienić, że wspólnik może odpowiadać finansowo za spółkę z o.o. w sytuacjach wyjątkowych, występujących przed jej zarejestrowaniem w KRS, a także w sytuacji gdy jest on jednocześnie członkiem zarządu tej spółki. Członkowie zarządu spółki mogą bowiem odpowiadać za zobowiązania spółki w przypadku bezskuteczności egzekucji z majątku spółki, jeśli nie zgłosili w porę wniosku o upadłość spółki (art. 299 K.s.h.).

Spółka z o.o. jest zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Jest ona podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Dochód spółki kapitałowej jest opodatkowany podatkiem dochodowym w wysokości 19%. Opodatkowani są również wspólnicy spółki - od przychodów z udziału w jej zyskach.

Spółka komandytowa

Wspólnik spółki komandytowej będący osobą fizyczną może wybrać opodatkowanie według skali podatkowej (stosując stawkę podatku 18% lub 32%, w zależności od wysokości osiągniętego dochodu) lub stawką liniową (19%).

Jeżeli osoba fizyczna, będąca wspólnikiem spółki komandytowej, osiąga jedynie dochody z działalności gospodarczej i nie skorzysta z ulg podatkowych ani też nie będzie rozliczała się wspólnie z małżonkiem lub w sposób przewidziany dla samotnych rodziców, to w aktualnym stanie prawnym powinna wybrać podatek liniowy, gdy spodziewa się, że jej dochód do opodatkowania przekroczy 96.390 zł (przy wskazanych założeniach, kwota ta stanowi górną granicę opłacalności dla stosowania skali podatkowej i dolną granicę opłacalności dla podatku liniowego).

W dalszej części opracowania zakładamy w przykładach 1 i 3, że dochody wspólników (podatników PIT) z działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki komandytowej są na tyle wysokie, że wybrali oni opodatkowanie podatkiem liniowym.

"Podwójne" opodatkowanie wspólników spółki z o.o.

Generalnie dochody uzyskiwane przez spółkę z o.o. opodatkowane są 19% podatkiem dochodowym. Od opodatkowania spółki należy odróżnić opodatkowanie wspólników spółki z o.o., którzy są zobowiązani do uiszczenia podatku od dywidend z tytułu udziału w zysku osoby prawnej.

Stosownie do art. 22 ust. 1 updop, udziałowcy spółki z o.o. będący osobami prawnymi powinni być opodatkowani 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych, z zastrzeżeniem przepisów szczególnych. Otóż na gruncie ustawy o CIT istnieje możliwość zwolnienia dywidend od podatku, w przypadku gdy wypłata dywidendy dokonywana jest m.in. na rzecz spółki podlegającej w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (art. 22 ust. 4 pkt 2 updop).

Z kolei osoby fizyczne będące polskimi rezydentami, a otrzymujące od polskich spółek dywidendy zapłacą z tego tytułu 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Tak wynika z art. 30a ust. 1 pkt 4 updof.

Opodatkowanie zarówno na poziomie dochodów uzyskiwanych przez spółkę z o.o., jak i na poziomie dywidendy wypłacanej wspólnikom prowadzi do "podwójnego" opodatkowania w sensie ekonomicznym.

Porównanie wyliczonych w przykładach 1 i 2 kwot, które zostałyby w "kieszeni" wspólnika, w zależności od formy prowadzonej działalności (spółka komandytowa lub spółka z o.o.), przemawia na korzyść spółki komandytowej. Należy przy tym zauważyć, że prowadzenie działalności w formie spółki komandytowej daje korzyści podatkowe jedynie w porównaniu ze spółką z o.o., w której wspólnicy (udziałowcy) podlegają opodatkowaniu z tytułu otrzymywanej dywidendy. Natomiast gdy udziałowcy spółki z o.o. nie podlegają opodatkowaniu z tego tytułu (spełnione są warunki do zastosowania zwolnienia od opodatkowania dywidendy), realne obciążenie podatkowe wspólników spółki komandytowej jest zbliżone do obciążenia podatkowego wspólników spółki z o.o.

Przedsiębiorcy, wybierając spółkę z o.o., jako formę prowadzenia działalności, często kierują się kryterium braku odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki. Jednocześnie niezaprzeczalną wadą takiej spółki jest faktyczne "podwójne" opodatkowanie zysku spółki wypłacanego wspólnikom. Z kolei główną korzyścią podatkową dla wspólników związaną z prowadzeniem działalności w formie spółki komandytowej, w porównaniu z sytuacją wspólników spółki z o.o., jest brak podwójnego opodatkowania w sensie ekonomicznym. Podatnicy poszukują więc optymalnej formy prowadzenia działalności.

Coraz bardziej popularna staje się spółka z o.o. spółka komandytowa, w której komplementariuszem jest spółka z o.o., a komandytariuszem - wspólnik (wspólnicy) tej spółki z o.o. Taka spółka jest korzystnym rozwiązaniem, które pozwala połączyć zalety spółki z o.o. oraz spółki komandytowej. Wspólnicy spółki z o.o. spółki komandytowej będący komandytariuszami zasadniczo ryzykują wyłącznie swój majątek zainwestowany w spółkę z o.o. pełniącą rolę komplementariusza, a chronią swój majątek osobisty. Za zobowiązania spółki komandytowej, której komplementariuszem jest spółka z o.o., nieograniczoną odpowiedzialność ponosi bowiem spółka z o.o., a nie jej wspólnicy, którzy są komandytariuszami. Jednocześnie w dużej mierze wyeliminowane zostanie w stosunku do wspólników takiej spółki "podwójne" opodatkowanie ich dochodów.