HITY GOFINU

Wynagrodzenie za pracę określone w stałej miesięcznej wysokości, gdy pracownik jest niezdolny do pracy z powodu choroby przez część miesiąca i za ten okres otrzymuje wynagrodzenie chorobowe bądź zasiłek, ustala się według zasad przewidzianych w § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.), dalej rozporządzenia o wynagrodzeniu.

W literaturze przedmiotu występują wątpliwości związane ze stosowaniem ww. przepisu w sytuacji, gdy pracownik choruje wyłącznie we wszystkie dni robocze miesiąca (nie świadczy pracy ani przez jeden dzień). Czy powinien on za pozostałe dni tego miesiąca otrzymać część wynagrodzenia? W tej sprawie zwróciliśmy się z pytaniem do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

W odpowiedzi nadesłanej do naszego Wydawnictwa w dniu 12 sierpnia 2015 r. resort pracy wyjaśnił, że: "(...) Zgodnie z przepisem § 11 ust. 1 rozporządzenia (...) w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik za pozostałą część tego miesiąca otrzymał wynagrodzenie określone w art. 92 Kodeksu pracy, miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez 30 i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Jak wynika z tego przepisu dotyczy on sytuacji, gdy pracownik przepracował część miesiąca z powodu nieobecności w pracy spowodowanej zwolnieniem lekarskim. W opinii Departamentu Prawa Pracy w MPiPS zwrot "przepracowana część miesiąca" należy utożsamiać z sytuacją, w której pracownik przepracował część obowiązującego go wymiaru czasu pracy w danym miesiącu z powodu korzystania ze zwolnienia lekarskiego.

Zdaniem Departamentu powołany wyżej przepis § 11 ust. 1 rozporządzenia (oraz stosowany odpowiednio przepis § 11 ust. 2 tego rozporządzenia) nie dotyczy zatem sytuacji, gdy pracownik był nieobecny w pracy z powodu choroby, która objęła jego rozkładowe dni pracy i nie pracował w danym miesiącu.

Należy zaznaczyć, iż na podstawie art. 80 Kodeksu pracy wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a za czas jej niewykonywania pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.

Zasadą jest zatem, że pracownik który nie świadczy pracy nie nabywa prawa do wynagrodzenia.

Nie ma jednak przeszkód, aby zakładowe źródła prawa pracy przewidywały prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy. Postanowienia te, jako korzystniejsze dla pracowników od regulacji zawartej w treści art. 80 Kodeksu pracy, będą zgodne z prawem (art. 9 § 2 Kodeksu pracy). (...)".

Biorąc pod uwagę stanowisko resortu pracy, w okolicznościach wskazanych na wstępie pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia za pracę (przykład 1). Jednakże wynagrodzenie ustalone w stałej stawce miesięcznej ma charakter zryczałtowany i przysługuje niezależnie od liczby dni wolnych i roboczych występujących w danym miesiącu kalendarzowym. Specyfika tego wynagrodzenia oraz sposób obliczania świadczeń za okres choroby (1/30 część podstawy wymiaru za każdy dzień absencji), usprawiedliwia postulat zmiany komentowanego przepisu, w taki sposób aby wynagrodzenie mogło być obliczane również za dni wolne od pracy, które nie zostały objęte zwolnieniem lekarskim, tak jak ma to miejsce, jeśli pracownik przepracuje choćby jeden dzień (przykład 2).

Pracownik jest wynagradzany w stałej miesięcznej wysokości 4.200 zł i objęty systemem podstawowym (praca od poniedziałku do piątku). W maju br. był niezdolny do pracy z powodu choroby od 4 do 22 oraz od 25 do 29 (łącznie 24 dni). W tym miesiącu nie przepracował więc ani jednego dnia (1-3, 23-24 i 30-31 maja przypadały w dni wolne). Za okres niezdolności do pracy pracownik otrzymał wynagrodzenie chorobowe w wysokości 2.319,36 zł, zgodnie z wyliczeniem:

• podstawa wymiaru świadczenia: [(4.200 zł - 575,82 zł) x 12 m-cy] : 12 m-cy = 3.624,18 zł,
   
• stawka dzienna: 3.624,18 zł x 80% : 30 = 96,64 zł,
   
• kwota świadczenia: 96,64 zł x 24 dni = 2.319,36 zł.

Zdaniem MPiPS za ten miesiąc pracownik nie nabył prawa do wynagrodzenia za pracę.

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że pracownik chorował od 5 maja br. W maju br. przepracował zatem jeden dzień, a przez 23 dni tego miesiąca chorował.

Pracownik obok wynagrodzenia chorobowego w kwocie 2.222,72 zł (96,64 zł x 23 dni) otrzymał także wynagrodzenie za pracę w wysokości 980 zł (4.200 zł : 30 = 140 zł; 140 zł x 23 dni = 3.220 zł; 4.200 zł - 3.220 zł = 980 zł).